درباره وجه تسمیه یا نام سمنان که به این منطقه اطلاق میشود، عقیدهها و نظرهای گوناگونی رایج ومعمول است که به برخی از آنها اشاره میشود:
- در گذشتههای دور در محل آتشکده بزرگ هریس در کومش (سمنان) شهری عظیم با بت خانهای بزرگ با ساختمانی رفیع و با شکوه وجود داشته است. به همین علت احتمال میرود که مردم این سرزمین قبل از ظهور زرتشت، دارای مذهب «سمتی» یا «سمینه» بودهاند و بت خانه بزرگ آنان در محل سمنان فعلی واقع بوده است.
- برخی دیگر بر این باورند که سمنان در اصل «سکنان» منسوب به طوایف سَکَهها میباشد و الف و نون آن نشانه نسبت و مکان است که در واژههای گیلان و غیره مشاهده میشود.
- عدهای دیگر از اهالی سمنان عقیده دارند که نام قدیم سمنان (سیم لام) بوده که بنای آن به دست دو نفر از فرزندان نوح پیغمبر به نامهای (سیم النبی) و (لام النبی) انجام گرفته که مقبره آنان در کوههای شمال شرقی سمنان در محلی موسوم به پیغمبران واقع است. بر این اساس کلمه (سیم لام) در اثر کثرت استعمال به مرور زمان به سمنان تبدیل شده است.
- برخی نیز افسانه بنای اولیه را به دو هزار سال قبل از میلاد مسیح به دستور تهمورث دیوبند نسبت داده اند. در آن زمان شهر را به سمینا نام گذاری نمودهاند که به مرور زمان به سمنان تغییر یافته است.
- روایت دیگر حاکی از این است که نام قدیم سمنان در زبان محلی «سه مه نان» بوده و منظور ساکنان آن این بوده است که محصولات کشاورزی این منطقه نان و آذوقه اهالی را بیش از سه ماه تأمین نمیکند. بعدها به مرور زمان «سه مه نان» به سمنان تغییر یافته است. به هر حال آن چنان که از منابع و کتب تاریخی استنباط میشود سمنان یکی از مناطق کهن و قدیمی ایران است که در درازای تاریخ فراز و نشیبهای زیادی را پشت سر گذاشته است.